Zapraszamy na spotkanie autorskie z Eugeniuszem Pryczkowskim, które odbędzie się dnia 18 lipca 2008r. o godz. 18.00 w gmachu Biblioteki przy ul. Kaszubskiej 14
Zapraszamy do galerii zdjęć
Minęła 15-rocznica śmierci ks. Prałata Franciszka Gruczy
Książka o ojcu liturgii w języku kaszubskim
Piętnaście lat po śmierci ks. prałata Franciszka Gruczy ukazała się biografia tego wybitnego działacza kaszubskiego o tytule „Kaszubski Kordecki – życie i twórczość ks. prał. Franciszka Gruczy”. Ks. Grucza używał pseudonimu Kordecki jako aktywny członek „Gryfa Pomorskeigo”. Symbolizuje on też nieustanną aktywność w obronie języka kaszubskiego. Zasłynął bowiem, jako tłumacz Ewangelii na język kaszubski, jako pierwszy też wprowadził kaszubszczyznę do liturgii Kościoła.
Ks. Franciszek Grucza urodził się 19 listopada 1911 roku w Pomieczyńskiej Hucie u stóp Królowej Kaszub w Sianowie. Już po roku rodzina przeprowadziła się do Gowidlina. Ukończył gimnazjum w Wejherowie, a po studiach w Pelplinie otrzymał święcenia kapłańskie 4 czerwca 1939 roku. Prymicje z kaszubską oprawą odbyły się w Gowidlinie, podczas których powiedział: "W szczególności dwa kościoły umiłowałem w moim życiu: w Sianowie kościół cudownej Sianowskiej Panienki, naszej Kaszubskiej Pani, gdzie byłem chrzczony i przyjęty do Kościoła i zaliczony do świętej społeczności jego wiernych i w Gowidlinie, mój ukochany kościół rodzinny". Drugie prymicje odprawił w Sianowie. W czasie wojny działał w "Gryfie Pomorskim". Ponownie aresztowany w 1944 roku i uwięziony w Stutthofie. Skrajnie wycieńczony, przy pomocy miejscowych Kaszubów, udało mu się zbiec z marszu śmierci w miejscowości Kczewo. Ocalenie życia zawdzięczał Matce Boskiej Sianowskiej. Po wojnie był wikariuszem w parafii katedralnej w Oliwie, a od 1946 roku proboszczem nowej parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sopocie. Piastował godność dziekana dekanatu gdańskiego II (1960-1978), otrzymał godność szambelana papieskiego i prałata. W 1983 roku przeszedł na emeryturę. Był wielkim orędownikiem kaszubszczyzny. W 1984 roku odprawił pierwszą mszę świętą z liturgią słowa w języku kaszubskim. Na emeryturze rozpoczął tłumaczenie czterech ewangelii z łaciny na język kaszubski uwieńczone dziełem Kaszëbskô Biblëjô. Nowi Testameńt IV Ewanjelje, Poznań 1992. Jest też autorem kilkunastu opowiadań, wierszy i pieśni. W jego twórczości nieustannie wielbi Królową Kaszub. W 1989 roku otrzymał "Medal Stolema". Zmarł 23 kwietnia 1993, pochowany na przykościelnym placu w Sopocie, który obecnie nosi jego imię. Ks. Grucza należał do trzeciego pokolenia działaczy kaszubskich, zwanych Zrzeszińcami.
Najbliższym przyjacielem tłumacza Kaszubskiej Biblii był ks. prałat Józef Bigus, wieloletni duszpasterz Matarni i budowniczy kościoła w Baninie. W naszym kościele ks. Grucza również bywała wielokrotnie, często głosząc homilie w języku kaszubskim. Jego biografia obejmuje 164 strony, na których zawarty jest opis jego życia i działalności. Przedstawia też mnóstwo unikatowych zdjęć z życia Prałata. Cenny jest też aneks ujmujący wszystkie opowiadania napisane przez ks. Gruczę oraz dzieła literackie jemu dedykowane. Są też wspomnienia ks. prałata Bogusława Głodowskiego, Mariusza Szmidki, Ryszarda Ciemińskiego i Augustyna Klemensa Hirsza.
26 kwietnia tłumacz Ewangelii wspominany był w Pelplinie podczas uroczystości 100-lecia Klubu Kleryków Kaszubów. W 1933 roku klub, po zawieszone przez władze pruskie, reaktywował właśnie kleryk Grucza. 7 maja odbyło się spotkanie w Gościcinie przygotowane przez Bibliotekę Gminy Wejherowo. Niebawem odbędą się promocje w Sulęczynie, Redzie, Rumi, sopockiej Bibliotece im. A. Majkowskiego, w Pomieczyńskiej Hucie oraz Gowidlinie.
W Baninie promowaliśmy dzieło o Prałacie w sali katechetycznej 27 kwietnia. Była projekcja telewizyjnego reportażu zrealizowanego w 1992 roku o tytule „Kaszëbskô stegna”. Były też opowieści o bohaterze, zwłaszcza jego drastycznej inwigilacji przez zbrodnicze służby aparatu ówczesnego państwa. Na promocji była rodzina Prałata z ogromnym zaangażowaniem włączając się w uzupełnianie wiedzy o wybitnym księdzu.
Eugeniusz Pryczkowski
