Szanowni Państwo,

Z poważaniem

Zdzisław Czucha

Poseł na Sejm RP

ALEKSANDER MAJKOWSKI

Panie Marszałku, Wysoki Sejmie

2008 rok Przédnô Rada Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô ògłosëła Rokã Aleksandra Majkòwsczégò.

Pierwszym ważnym wydarzeniem z tym związanym jest 70 rocznica śmierci Majkowskiego, którą obchodzić będziemy już 10 lutego.

Aleksander Majkowski był wybitnym kaszubskim pisarzem, dziennikarzem, poetą i dramaturgiem, działaczem społecznym i politycznym.

Urodził się 17 lipca 1876 w kaszubskiej Kościerzynie. Do gimnazjum uczęszczał w Chojnicach, wcześniej ukończył szkołę powszechną i progimnazjum w rodzinnej Kościerzynie. W 1897 roku rozpoczął studia medyczne w Berlinie, gdzie poznał nie tylko świat nauki, ale też artystycznej bohemy. Następnie Majkowski kontynuował studia w Gryfii (Greifswald). Poznał tam dokładnie historię Pomorza i Kaszub. W lutym 1901 roku został usunięty z tej uczelni za patriotyczną działalność. Jesienią podjął dalsze studia w Monachium - znanym ośrodku europejskiego modernizmu, co wywarło znaczny wpływ na jego dalsze życie. Korzystał tam z możliwości poznawania ówczesnej nauki, kultury i sztuki. Studia medyczne ukończył w 1903 roku.

W tym też roku przeniósł się do Zurychu. Kontynuował tu swoje pasje medyczne pisząc rozprawę doktorską na temat zatruć krwi ołowiem. Publiczna obrona rozprawy doktorskiej odbyła się w Monachium pod koniec 1904 roku.

Przez cały okres studiów Majkowski rozwijał też swoje pasje literackie. Podczas studiów w Berlinie napisał w języku kaszubskim, nawiązujący do jego kaszubskich korzeni, satyryczny poemat „Jak w Koscérznie koscelnégo obrelë, abo pięc kawalerów a jednô jedynô brutka”, wydanego w Gdańsku roku 1899. To tu w roku 1903 rozpoczął pracę nad kolejnym utworem, o kaszubskim diable „Jak Smętk po swiece wędrowoł (1903). Był to początek, jak się później okazało, prac nad powstałą w następnych latach kaszubską epopeją o Remusie.

Po obronie pracy doktorskiej rozpoczął praktykę lekarską, jako asystent w szpitalu Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. W 1905 roku podjął się także pracy dziennikarskiej, redagując w "Gazecie Gdańskiej" kaszubski dodatek "Drużba". W Poznaniu wydał swój tomik poezji Śpiewe i frantówci (1905). Do Kościerzyny powrócił pod koniec 1905 roku. W okresie 1906-1911 zajmował się w Kościerzynie, swoim mieście rodzinnym, leczeniem, ale także pracą społeczną, działalnością kulturalną. Znany był ze swych działań antygermanizacyjnych, które w Kościerzynie rozwijał ze szczególnym nasileniem. Tu w 1908 roku rozpoczął redagować kaszubskiego "Gryfa", a w roku 1909 założył Towarzystwo Czytelni Ludowych.

Był pilnym obserwatorem sceny politycznej, angażując się w działalność publiczną nastawioną na odzyskanie niepodległości i budzenie tożsamości Kaszubów. Do Sopotu przeniósł się w roku 1911. Zaangażował się w organizowanie Towarzystwa Młodokaszubów w Gdańsku i tworzenie Muzeum Kaszubsko-Pomorskiego w Sopocie, które otwarto w 1913 roku. Cały czas prowadził również praktykę lekarską, aż do wybuchu wojny, kiedy to został wcielony do armii niemieckiej. Jako lekarz wojskowy stacjonował w Chełmnie, Piławie, Królewcu, Krakowie, na Ukrainie, w Rumunii i we Francji. Do kraju powrócił w lipcu roku 1918 i zamieszkał w Sopocie, gdzie ponownie zajął się sprawą polską i kaszubską na Pomorzu. Od 1919 redaguje "Dziennik Gdański", zajmując się w okresie 1919-1920 sprawami niepodległościowymi. Pełnił m. in. służbę w Komisji Międzynarodowej ustalającej granicę polsko-niemiecką. W Grudziądzu założył w 1920 roku Radę Pomorską zostając jej prezesem.

Od 1921 roku Aleksander Majkowski mieszka w Kartuzach, gdzie założył rodzinę. Pracuje jako lekarz powiatowy. Kontynuuje też swoje pasje redakcyjne i pisarskie. Redaguje w latach 1921-1923 i 1925 "Pomorzanina" i "Gryfa”, w których publikuje fragmenty swego życiowego dzieła - epopei Życie i przygody Remusa. To arcydzieło literatury kaszubskiej, o epokowym znaczeniu, w którym autor pokazując niespotykany talent i artyzm. Pierwsza część ukazała się drukiem w Kartuzach w roku 1930. Całość wydrukowano w 1939 roku w Toruniu. Wydania całej powieści jednak Majkowski nie doczekał.

Zmarł 10 lutego 1938 roku.

Aleksander Majkowski intensywnie angażował się w działalność publiczną nastawioną na odzyskanie niepodległości i budzenie tożsamości Kaszubów. Poświęcił temu całe swoje życie a jego zaangażowanie w walkę o polskość, tożsamość i prawa Kaszubów często przysparzały mu kłopotów. To poświęcenie dla spraw niepodległości Polski oraz walka o prawa dla ludu kaszubskiego, z którego się wywodził, zasługują na najwyższe uznanie.

Aleksander Majkowski jest dla Kaszubów kimś szczególnym, co widać zwłaszcza w Kościerzynie, mieście, w którym się urodził i przez wiele lat działał i tworzył.

W roku 2008, który na Kaszubach został ogłoszony Rokiem Aleksandra Majkowskiego, odbędzie się wiele przedsięwzięć przypominających działalność tego wybitnego Polaka, syna kaszubskiej ziemi.

Zapraszamy wszystkich do Kościerzyny - rodzinnego miasta Aleksandra Majkowskiego.

Zapraszamy na Kaszuby, gdzie Aleksander Majkowski służył polskiej i kaszubskiej sprawie.

Rôczimë na Kaszëbë, gdze Aleksander Majkòwsczi służëł pòlsczé i kaszëbsczé sprawie.

Dziękuję bardzo.