Kierując się zasadą, że zawsze literatura czyli słowo przed filmem*1/, październikowe spotkanie DKK poświęciłyśmy wspomnieniom Krystyny Chiger ujętym w książkę pt. „ Dziewczynka w zielonym sweterku”. Tytułowy sweterek *2/ wydziergany przez babcię bohaterki był jedną z niewielu rzeczy, jaką wówczas ośmioletnia Krysia miała ze sobą, gdy jej ojciec, Ignacy, dzięki pomocy lwowskich kanalarzy zorganizował dla 11-osobowej grupy polskich Żydów, mieszkańców Lwowa , jak się okazało, skuteczną próbę przetrwania Zagłady.
Dziś 74-letnia Krystyna Chiger zdecydowała się tą książką opowiedzieć o czternastu miesiącach przeżytych w ciemności kanałów Lwowa, w chłodzie, wilgoci, chorobie, niepewności, obcując ze śmiercią, załamaniem, doświadczając małości i wielkości człowieka, by tym samym ocalić od zapomnienia nie tylko czas Zagłady i losów jej najbliższej rodziny, ale by dać świadectwo odwagi Polaków, którzy pomagali Żydom.
Jaka jest siła tych wspomnień, każdy musi sam sprawdzić, sięgając po tę książkę. Wspomnienia Krysi oraz jej ojca, bo korzystała przy pisaniu książki z dzienników prowadzonych przez niego, pokazują też życie zasymilowanych z Polską lwowskich Żydów przed wojną, czas okupacji sowieckiej, potem hitlerowskiej do czasów likwidacji lwowskiego getta oraz losy polskich Żydów po wojnie. Nie tylko czas, ale i miejsce zdarzeń są ciekawe, gdyż dotąd niewiele utworów o polskim do 1945 r. Lwowie, dane było poznać naszym czytelniczkom.
Żadna z nich nie pozostała obojętną wobec tych wspomnień. Tragizm losów, heroizm niejednej z przedstawianych osób były bodźcem do dyskusji o złu świata, jego źródle, postawach ludzkich w sytuacji zagrożenia życia. Nie stawiałyśmy wyroków. Zgodziłyśmy się, że: „Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”. *3/ Lektura książki na pewno zachęciła niektóre czytelniczki do obejrzenia filmu Agnieszki Holland, o którym wspomniałam powyżej, a którego premiera planowana jest na styczeń 2012 r.
*1/ „W ciemności”, reż. A. Holland
*2/ Zielony sweterek; dziś eksponat w Muzeum Holokaustu w USA
*3/ Szymborska W., „ Minuta ciszy po…”
Ewelina Roszman
/moderatorka DKK w PiMBP
w Wejherowie/