O „Slumdogu” słyszał już chyba każdy. Film, który dostał osiem Oskarów i cztery Złote Globy z pewnością zasługuje na uwagę, ale hasło „Slumdog” odnosi się do czegoś szerszego. Film ukazujący życie indyjskiego chłopca zwrócił uwagę na problemy współczesnych Indii, problemy, o których słyszymy długo po premierze filmu i rozdaniu prestiżowych nagród. Eksmisja całych rodzin z dziećmi ze slumsów, czy proceder „sprzedania” własnej córki to tylko przebłyski tego, co dzieje się w tym odległym kraju, a tego co podawane nam jest jako ciekawostki z biedniejszej części świata. To, że kamery reporterów intensywniej niż wcześniej zwróciły się w stronę tego bardziej mrocznego życia w Indiach ma jednak swoje pozytywne strony – przynajmniej przez jakiś czas różne podmioty do tego przeznaczone będą starały zmienić się tę sytuację i pomóc między innymi dzieciom takim jak główny bohater powieści Vikasa Swarupa - Ram Mohammad Thomas.
Przyznam szczerze, że filmu nie oglądałam. Głównie dlatego, że najpierw sięgnęłam po książkę a ponieważ ekranizacje najczęściej rozczarowują czytelników pierwowzoru, chciałam uniknąć skruszenia bardzo dobrego wrażenia jaki pozostał we mnie po lekturze „Slumdoga”. Nie wiem zatem jak i na ile wbić widza w fotel mógł film (bo zakładam po ilości nagród, że tak było), ale książkę czyta się zdecydowanie jednym tchem. Powodów tego jest kilka. Po pierwsze : pomysłowa fabuła. Poznajemy biednego, indyjskiego chłopca, który przed chwilą wygrał główną nagrodę w programie „Kto wygra miliard?” a który aresztowany jest teraz prze policję pod zarzutem oszustwa. Jego obrony podejmuje się młoda kobieta, której chłopiec postanawia opowiedzieć skąd znał odpowiedzi na dwanaście pytań. W ten sposób roztacza przed nami opowieść jego życia złożoną z dwunastu niewiarygodnych migawek. Okazuje się, że każde ze zdobytych doświadczeń dało mu jakąś wiedzę o świecie – świecie, który wydawać by się mógł taki mały w porównaniu o świecie, na którego temat poszczycić by się mogli jego wykształceni przeciwnicy w teleturnieju. A jednak z każdym pytaniem poznajemy niezwykłe bogactwo wewnętrzne bohatera, naznaczone przez jego biografię. Stąd wiemy, że znał genealogię pięknej żony sułtana pochowanej w Tadż Mahal, ponieważ pracował tam jako nielegalny przewodnik, czy też wiedział, jakie litery widnieją na katolickim krucyfiksie, ponieważ przez pewien czas opiekował się nim katolicki ksiądz. Ostatnia odpowiedź zdaje się doprowadzić go nie tylko do wygranej w teleturnieju, ale także wygranej w jego życiu.
Jest więc w książce Swarupa coś dla każdego. A przede wszystkim jest w niej to, co ja cenię w dobrej książce najbardziej – „drugie dno”. Te dwanaście migawek z życia chłopca to także dwanaście migawek z życia Indii. I choć malowane są one niczym piękna baśń, bo prowadzą nas przez duszę tego kraju, to również przerażają i stawiają nas przed brutalną prawdą o świecie, jakiego mogliśmy nie znać.
Oprócz realizmu społecznego, który przecież nie każdemu może przypaść do gustu, jest „Slumdog” również opowieścią o człowieku : młodym człowieku poszukującym własnej drogi, boleśnie doświadczonym i przez to nazbyt dojrzałym jak na swój wiek. Jego upór i determinacja doprowadziły go do wygranej w teleturnieju, ale jak się okazuje – pozwoliły mu także przeżyć w okrutnej rzeczywistości.
Dla tych, którzy może wciąż nie czują się przekonani dorzucę jeszcze zapewnienia o niesamowitych zwrotach akcji i trzymających w napięciu scenach pościgów, czy też ucieczek. Wszystkie wymienione przeze mnie cechy sprawiają, że jest to książka z pewnością godna polecenia. Tym sposobem hollywódzka ekranizacja po raz kolejny przysłużyła się wydobyciu na światło dzienne „perełki”, która gdyby nie film nikomu prawdopodobnie nie byłaby znana. A teraz mogę Ją Państwu polecić do zabrania do wakacyjnego plecaka.
Ewelina Magdziarczyk-Plebanek
Vikas Swarup „Slumdog. Milioner z ulicy”. Książka dostępna w Wypożyczalni dla Dorosłych oraz w Filii nr 2.
Wcześniejsze wydanie powieści : „Kto wygra miliard?” dostępne w Wypożyczalni dla Dorosłych.
