Reportaż Angeliki Kuźniak „Papusza” był tematem rozmowy DKK w listopadzie br. Książka, nad którą autorka pracował kilka lat, nie wyczerpuje wiedzy o polskich Cyganach przed wojną i w PRL ani o samej Bronisławie Wajs, Papuszy. W ograniczonym stopniu pokazuje ich życie we wspomnianych czasach na ziemiach polskich, nieopisaną i nieopłakaną zagładę w latach hitleryzmu, specyfikę życia, mentalność, obyczaje, przede wszystkim przybliża osobę poetki. Dużo miejsca poświęca Jerzemu Ficowskiemu, dla którego tabor był azylem, a on sam stał się odkrywcą, tłumaczem i wydawcą wierszy Papuszy.
Najważniejsze okazały się życie i los Papuszy: kobiety, Cyganki, żony, matki, poetki i odrzucenie przez swoich, które było jej największa tragedią oraz przyczyną choroby psychicznej. Los Papuszy wzrusza, podobnie jak odczytane wiersze lub ich fragmenty. One najwięcej mówią o pragnieniach i cierpieniu cygańskiej poetki. Reportaż A. Kuźniak to obraz inności, odrzucenia, upokorzenia, czyli tego, co najboleśniejsze w życiu człowieka bez względu na nację i miejsce, w którym żyje. Tak odczytana książka o Papuszy jeszcze długo nie straci na wartości, ważności i aktualności. Dostrzeżenie w każdym innym: człowieka, jego pragnień, cierpień i oryginalności pozwoli na odrzucenie krzywdzących stereotypów, które jako społeczeństwo często powtarzamy i utrwalamy, zapominając, że one najwięcej mówią o nas samych. Na pewno dzieje Cyganów pozostają nadal niezwykłym i niepoznanym zjawiskiem pośród narodów europejskich, co potwierdziła rozmowa o książce „Papusza”. Spotkanie było tak długie, że zabrakło czasu na omówienie „Cesarza Ameryki”, od którego rozpoczniemy spotkanie grudniowe poświęcone głównie książkom: „Kochanie, zabiłam nasze koty” D. Masłowskiej i opowiadaniom A. Oza „Wśród swoich”. Zachęcamy do lektury i uczestnictwa w spotkaniu poświęconemu książkom w różny sposób niezwykłym.
Ewelina Roszman
/moderatorka DKK dla Dorosłych
w PiMBP w Wejherowie/
